ترکیبات مختلفی برای شکستن خواب درخت و تأمین نیاز سرمایی آن استفاده و توصیه می شوند از جمله روغن ولک، نیترات پتاسیم، ارگرها(کولر) و کود اوره (هم خاکی و هم محلولپاشی).
ترکیبات توصیه شده برای تأمین نیاز سرمایی در درختان پسته:
- روغن سویا 6%
- روغن ولک5% +نیترات پتاسیم 5 در هزار + بنزوات سدیم 1 در هزار
- کولر 4%
- محلول غذایی زمستانه کیمیا 8 لیتر + روغن ولک 3%
- اوره فاکتور شکننده رکود است و می توان از اوره هم به صورت استارتر و هم همراه فروت ست با دز 2-3 در هزار استفاده نمود.
روغن ولک + نیترات پتاسیم(5 در 1000) برای تأمین نیاز سرمایی خیلی خوب است.
با توجه به کاربرد گسترده روغن ولک در ادامه بحث بیشتر به خصوصیات، مزایا و معایب پاشش روغن ولک در درختان اشاره می شود.
روغن ولک یا روغن پارافین مجاز کشاورزی باید دارای 3 خصوصیت باشد:
- درصد پارافینیک + نفتینیک حداقل برابر 92% باشد
- حداقل درصد پارافینیک آن 60% باشد
- تعداد کربن آن برابر 20-26 باشد
بهترین روغن ولک که کمترین گیاهسوزی و بالاترین خاصیت حشرهکشی داشته باشد حاوی کربن 23 است.
پارافین های موجود در بازار به سه دسته سبک، متوسط و سنگین دسته بندی می شوند، مورد اول به عنوان اجونت سموم کنه کش استفاده می شود و پارافین سنگین بیشتر برای تأمین نیاز سرمایی استفاده شده و حشرهکشی کمتری دارد.
روغنهای ولک بر اساس زمان مصرف به دو گروه زمستانه و تابستانه تقسیم می شود، روغنهای زمستانه معروف به mineral oil کیفیت پائینی دارند و در کشور تولید نمی شوند، اما روغنهای تابستانه و مصارف باغات در کشور تولید و مصرف می شوند که شامل روغن امولسیون غلیظ (مایونز) و روغن امولسیون شونده (ولک) است.
برای تأمین نیاز سرمایی پسته 60 در هزار محلولپاشی روغن ولک توصیه می شود، روغن>60 در هزار عواقب سرخشکیدگی دارد. برای درختان پسته هر سال انجمن پسته ایران بر اساس شرایط جوی میزان مصرف و همچنین زمان مصرف روغن ولک برای هر رقم را اعلام می کند. در برخی منابع ترجیحا دو بار محلولپاشی 30 در هزار برای تأمین نیاز سرمایی توصیه شده است. یکماه قبل از بیدارشدن درخت باید روغن ولک پاشیده شود اما زمان دقیقی برای مصرف روغن ولک در دسترس نیست چون باید میزان هورمون های گیاهی آبسزیک و جیبرلین در بافت گیاه اندازه گیری شود.
رعایت برخی نکات در پاشش روغن ولک باعث افزایش کارآیی این روش و کاهش خسارتهای احتمالی آن می شود از جمله:
- روغن ولک های دارای UR>92 در شکستن خواب موفقتر هستند.
- برای دستیابی به بهترین نتیجه باید تنه و سرشاخه ها کامل کاور شوند.
- در زمان مصرف روغن ولک سرعت باد کمتر از 10 کیلومتر بر ساعت باشد.
- در دمای بهینه (وسط روز، دمای 8-16 درجه سانتیگراد) پاشش انجام شود.
- در رطوبت بالا و یخبندان پاشش روغن ولک توصیه نمی شود و بعد از پاشش روغن نباید هرس انجام شود.
- در صورت نیاز به محلولپاشی اتیون و ترکیبات مسی باید آنها قبل از روغن ولک محلولپاشی شوند، زیرا بعد از پاشش روغن ولک تا حداقل 14 روز هیچ جذبی از طریق پوسته صورت نمی گیرد یعنی 14 بعد از روغن ولک می توان از این ترکیبات استفاده کرد به شرط آنکه زمان محلولپاشی دیر نشده باشد.
- پاشش روغن ولک بر درخت دچار تنش (شوری، کم آبی، بیمار و ضعیف) به هیچ وجه توصیه نمی شود چون باعث آسیب بیشتر به درخت می شود.
- برای یک هکتار درخت بالغ 1500 تا 2000 لیتر آب باید استفاده شود.
- روغن با حداکثر غلظت توصیه شده پاشیده شود زیرا دز بالا احتمال خطا در زمان محلولپاشی را کاور می کند.
- برای روغن پاشی حداکثر 40 سی پی سرما نیاز داریم، در پاشش روغن ولک عجله نکنیم زیرا میانگین روزی 5/0 سی پی سرما اضافه می شود. سی پی 65 بهترین سی پی است که سرما کاملا تأمین می شود.
برخی می گویند استفاده از روغن ولک باعث می شود جوانه ها باز شوند و با احتمال سرمازدگی بهاره خسارت افزایش می یابد، در پاسخ به این دوستان باید گفت در صورت عدم مصرف روغن ولک گُلی وجود نخواهد داشت که دچار سرمازدگی شود، در صورت عدم روغن پاشی به ویژه در سالهای دارای زمستان گرم 70-50% بار محصول از دست می رود و سرمازدگی ممکن است اتفاق بیافتد و یا خیر.
