اهمیت دوره کارنس سموم کشاورزی در تولید محصولات سالم
دوره کارنس سموم کشاورزی فاصله بین سم‌پاشی تا برداشت محصول است. رعایت آن موجب کاهش باقیمانده سموم، تولید محصولات سالم و افزایش شانس صادرات میشود.
رعایت دوره کارنس سموم کشاورزی یکی از مهم‌ترین اصول در مدیریت مصرف سموم است. دوره کارنس یا Pre-Harvest Interval (PHI) فاصله زمانی بین آخرین سم‌پاشی و برداشت محصول است. این زمان به گیاه فرصت می‌دهد تا باقیمانده سموم تجزیه شده و سطح آنها به حد مجاز و ایمن برای مصرف کننده برسد.
در این مقاله به بررسی اهمیت دوره کارنس، پیامدهای بی‌توجهی به آن و راهکارهای رعایت صحیح این اصل می‌پردازیم.
دوره کارنس چیست؟
به زبان ساده، دوره کارنس یعنی مدتی که باید پس از مصرف سم تا زمان برداشت محصول صبر کنیم. این بازه زمانی برای هر سم و هر محصول متفاوت است و معمولاً روی برچسب سموم کشاورزی درج میشود.
چرا رعایت دوره کارنس ضروری است؟
۱. تضمین سلامت مصرف‌کنندگان
برداشت زودهنگام محصولات باعث باقی ماندن مقادیر خطرناک سموم در میوه‌ها و سبزیجات میشود. مصرف چنین محصولاتی می‌تواند موجب:
مسمومیت‌های حاد و مزمن،
آسیب به کبد و کلیه،
ضعف سیستم ایمنی،
و حتی افزایش احتمال ابتلا به سرطان شود.
۲. پیش‌شرط صادرات محصولات کشاورزی
کشورهای واردکننده قوانین سخت‌گیرانه‌ای در زمینه باقیمانده سموم دارند. عدم رعایت دوره کارنس می‌تواند باعث برگشت خوردن بار صادراتی شود و خسارت زیادی به کشاورزان و تجار وارد کند.
۳. افزایش اعتماد بازار داخلی
امروزه مصرف‌کنندگان به دنبال خرید محصولات کشاورزی سالم هستند. رعایت اصول علمی مصرف سموم و پایبندی به دوره کارنس، اعتماد خریداران را جلب می‌کند و ارزش برند کشاورز یا شرکت تولیدکننده را افزایش می‌دهد.
۴. کاهش اثرات منفی زیست‌محیطی
رعایت دوره کارنس نه‌تنها برای انسان مفید است، بلکه به حفظ سلامت خاک، آب و سایر موجودات زنده نیز کمک می‌کند. زیرا با گذر زمان، سموم در محیط تجزیه شده و آسیب کمتری به اکوسیستم وارد می‌کنند.
چگونه دوره کارنس سموم کشاورزی را رعایت کنیم؟
مطالعه دقیق برچسب سموم: تمام اطلاعات مربوط به دوره کارنس روی بسته‌بندی درج میشود.
استفاده از سموم مجاز و استاندارد: همیشه از محصولات ثبت‌شده و تأییدشده توسط سازمان حفظ نباتات استفاده کنید.
برنامه‌ریزی زمان سم‌پاشی: برنامه مبارزه شیمیایی باید متناسب با زمان برداشت تنظیم شود.
مشاوره با کارشناسان کشاورزی: گیاه‌پزشکان و کلینیک‌های کشاورزی بهترین راهنما برای انتخاب سم و زمان مصرف آن هستند.
نتیجه‌گیری
دوره کارنس سموم کشاورزی تنها یک توصیه فنی نیست، بلکه یک اصل حیاتی برای سلامت جامعه و موفقیت اقتصادی کشاورزان است. رعایت این فاصله زمانی باعث میشود محصولات کشاورزی سالم‌تر باشند، امکان صادرات افزایش یابد و اعتماد مصرف‌کنندگان جلب شود. پس می‌توان گفت: کشاورزی پایدار و موفق بدون رعایت دوره کارنس امکان‌پذیر نیست.
دوره کارنس ( Carnes period ) برخی از سموم پرمصرف( حشره کش ـ قارچ کش و علف کش )
نکات قابل توجه :
1_ دوره کارنس سموم بسته به نوع محصول و کیفیت سم شرکت تولید کننده متفاوت می باشد
2ـ دوره کارنس سموم ممکن است بسته به عوامل مختلف در مدت زمان ذکر شده برای مصرف محصول به حد مجاز نرسد بهتر است حداقل پس از گذشت یک هفته از اتمام دوره کارنس محصول برداشت شود
3_ توصیه میشود هنگام خرید سموم حتما به دوره کارنس ذکر شده در لیبل شرکت تولید کننده عمل نمایید
| ردیف | نام سم حشره کش | دوره کارنس (روز) |
| 1 | ابامکتین ( ورتیمک ) | 14-25 |
| 2 | استامی پراید ( موسپیلان) | 7-25 |
| 3 | دیازینون ( بازودین ) | 10 |
| 4 | کلروپریفوس ( دورسبان ) | 14 |
| 5 | مالاتیون | 10 |
| 6 | اتیون | 10-15 |
| 7 | فوزالون (زولون) | 15 |
| 8 | دیکلرووس | 2 |
| 9 | اپلاود ( بوپروفزین ) | 3 |
| 10 | موونتو ( اسپیرو تترامات) | 7 |
| 11 | ابرون ( اسپیرومسیفن ) | 3 |
| 12 | ایمیداکلوپراید( کنفیدور) | 21 |
| 13 | باروک | 7-15 |
| 14 | اسپینوساد (کامفورتیس ) | 3-14 |
| 15 | انویدور اسپید ( اسپیرو دیکلوفن) | 14 |
| 16 | پروفنو فوس | 14 |
| 17 | پروتئوس | 3 |
| 18 | پی متروزین | 3 |
| 19 | دلتا مترین ( دسیس ) | 3-7 |
| 20 | اکسی دیمتون متیل ( متاسیستوکس ) | 21 |
| 21 | تیودیکارب (لاروین ) | 22 |
| 22 | ایندو کاسکارپ (اوانت ) | 1-10 |
| 23 | نیسورون (هگزی تیازوکس) | 14 |
| 24 | نئورون (بروموپیروپیلات) | 14-21 |
| 25 | آپولو(کلوفنتزین) | 7-28 |
| 26 | اومایت(پروپارژیت) | 15 |
| 27 | ارتوس(فن پیروکسی میت) | 14-21 |
| 28 | ادیوس (بایفنازیت) | 1-7 |
| 29 | فنازوکوئین (پراید) | 10-21 |
| 30 | لوفوکس | 21 |
| 31 | پریمیکارپ ( پریمور) | 2-14 |
| 32 | سایپر مترین | 7-21 |
| 33 | پرمترین | 7-14 |
| 34 | کلروفن ( دیپتریکس ) | 7 |
| 35 | ازادیراختین ( نیم ازال ) | صفر |
| 36 | پالیزین | صفر |
| ردیف | نام سم قارچ کش | دوره کارنس (روز) |
| 1 | کاپتان ( ارتوساید ) | 14 |
| 2 | کاربندازیم | 4-14 |
| 3 | توپاس ( پنکونازول) | 14-50 |
| 4 | اینفینیتو | 1-3 |
| 5 | استروبی ( کرزوکسیم متیل ) | 14-25 |
| 6 | الیت ( فوزتیل الو مینیوم) | 30 |
| 7 | تری سیکلازول ( بیم ) | 14 |
| 8 | پروکلیم فیت | 7 |
| 9 | تیوفانات متیل( توپسین ام ) | 10 |
| 10 | تیلت | 21 |
| 11 | تبوکونازول ( راکسیل ) | 35 |
| 12 | رورال تی اس (اپیرودیون + کاربندازیم) | 8-14 |
| 13 | تری دیمورف ( کالکسین ) | 14-34 |
| 14 | فیلینت (تری فلوکسی استروبین ) | 1-7 |
| 15 | دو مارک ( تترا کونازول ) | 3-14 |
| 16 | سینگوم | 3 |
| 17 | اکسی کلررمس ( میشو کاپ ) | 1-14 |
| 18 | بردوفیکس | 7-15 |
| 19 | نوردوکس | 15 |
| ردیف | نام سم علف کش | دوره کارنس (روز) |
| 1 | رانداپ( گلایفوسیت) | 28 |
| 2 | پاراکوات (گراماکسون) | 60 |
| 3 | هالوکسی فوپ ارمتیل ( سوپر گالانت ) | 28 |
| 4 | توفوردی | 7 |
| 5 | اکسی فلور فن ( گل) | 28 |
| 6 | اپیروس ( سولفو سولفورون ) | ثبت نشده |
