مشخصات گیاهشناسی

خیار گیاهی است یکساله که بصورت بوته ای رشد می کند، دارای برگ های پهن مثلثی شکل است که تشکیل تاج پوششی روی میوه را می دهد. گل های آن زرد رنگ بوده و شامل گل های نر، ماده و یا دو جنسی است، گل های ماده از طریق تخمدان متورمی که در پایین گل قرار دارد و به میوه تبدیل می شود تشخیص داده می شود. در ابتدا گل های نر ظاهر می شوند و به دنبال آن گل های ماده مشاهده می شوند، گرده افشانی توسط حشرات و زنبورعسل انجام می شود، بعد از انجام لقاح گل ماده به میوه تبدیل می گردد. البته ارقام جدید خیارهای گلخانه ای پارتنوکارپ یا خود گرده افشان هستند و تنها شامل گلهای ماده بوده و گل نری در آنها تشکیل نمی شود. شکل، رنگ و اندازه میوه بسته به رقم متفاوت است. به منظور استفاده حداکثری از سطح زیر کشت، توزیع مناسب نور بین گیاهان و برداشت آسان تر محصول، بوته های خیار بوسیله سیم یا شبکه به سمت بالا کشیده می شوند.

مراحل رشد خیار

کل دوره رشد خیار به دو فاز رویشی و زایشی تقسیم و هر فاز شامل مراحلی است:
فاز رویشی:
آغاز رشد و زمانیکه برگ های حقیقی ظاهر می شوند و رشد بوته تا 6-5 گره ادامه می یابد.
رشد بوته بعد از 6 گره ادامه می یابد.
فاز زایشی:
آغاز گلدهی
تشکیل میوه و بلوغ میوه

شرایط کشت دما

دمای هوا از جمله مهمترین اجزای محیطی است که بر رشد رویشی، گلدهی، رشد میوه و کیفیت میوه اثرگذار است. خیار از جمله گیاهانی است که برای رشد به دمای متوسط نیاز دارد و بهترین رشد گیاه در دمای بین 20 تا 24 درجه سانتیگراد می باشد.

آبیاری

آبیاری قطره ای مؤثرترین روش کشت خیار می باشد. در این روش از نوارهای آبیاری قطره ای به فاصله 1/5 متر استفاده شود که فاصله قطره چکان ها از یکدیگر 60 تا 50 سانتیمتر بوده و ظرفیت آن ها 4-3/5 لیتر در ساعت باشد.

خاک

خیار خاک های با بافت سبک با زهکشی خوب، دارای پ-هاش 8/6-6 و غنی از مواد آلی را ترجیح می دهد. اگرچه این گیاه به گستره وسیعی از خاک ها سازگار شده، اما در خاک های شنی سریعتر به تولید می رسد. خیار نسبت به خاک های اسیدی نسبتا مقاوم است. اما پ-هاش 6/5-6 برای خاک های معدنی و پ-هاش 5/5-5 برای خاک های آلی بعنوان حد بهینه قابل قبول است.
معمولا پ-هاش اکثر خاک های معدنی گلخانه بالاتر از حد بهینه (6/5-6) می باشد. یک راه حل ساده، هرچند موقتی، برای مشکل پ-هاش بالا افزودن پیت بدون خنثی کردن اسیدیته آن با آهک است. استفاده از پیت همچنین موجب بهبود ساختمان خاک می گردد و باید بطور سالیانه اضافه شود تا جبران کاهش میزان پیت از طریق تجزیه را بنماید. همچنین برای کاهش اثرات منفی پ-هاش بالا می توان از ترکیبات کاهنده پ-هاش همراه آب آبیاری استفاده نمود.

شوری

خیار نسبت به شوری آب وخاک مقاومت نسبی دارد و از گیاهانی است که نسبت به کلر نیز نسبتا مقاوم است، اندکی نمک در آب آبیاری موجب بهبود کیفیت و طعم میوه خیار می گردد. مناسب ترین EC (dS/m) برای کشت خیار 1/7 آب و 2/5 عصاره اشباع خاک می باشد، افزایش هدایت الکتریکی از این حدود می تواند موجب خسارت گردد. در خاک های شنی آستانه تحمل گیاه به شوری بالاتر بوده و در خاک های رسی پایین تر از حد ارائه شده می باشد.

کاشت

برای کشت هر هکتار تقریبا 3 کیلوگرم بذر نیاز است. بهتر است بذرهای خیار پیش از کشت با «سودوموناس فلورسانس» به میزان 10 گرم بر کیلوگرم یا «تریکودرما وریدی» به میزان 4 گرم بر کیلوگرم و یا «کاربندازیم» به میزان 2 گرم بر کیلوگرم تیمار گردد.
اصول بهداشتی قبل از کاشت خیار:
1. بخاردهی خاک در کنترل علف های هرز و بیماری های خاکزاد مؤثر است. ممکن است بخاردهی به تنهایی در گلخانه های دارای پوشش پلاستیکی شفاف قادر به کنترل موفق علف های هرز نگردد.
2. استفاده از مالچ های سیاه پلاستیکی قبل از کشت موجب حفظ رطوبت، افزایش دمای خاک، افزایش زودرسی و افزایش عملکرد کلی گیاه می گردد.
3. استفاده همزمان از پلاستیک و بخاردهی در بسترهای خوب آماده شده بهتر است 4-2 هفته قبل از کشت مزرعه صورت پذیرد.
4. بهتر است کودها در زمان آماده سازی بستر کشت مورد استفاده قرار گیرد. حداقل 50% نیتروژن بهتر است به فرم نیترات باشد.
5. ممکن است علف کش های توصیه شده برای خیار قادر به کنترل کامل علف های هرز در سیستم کشت زیر پوشش پلاستیک شفاف نباشند.
6. فویل و مالچ های براق را می توان به منظور دفع شته های ناقل ویروس در کشت پاییزه خیار استفاده نمود.
7. کشت مستقیم بذر در مالچ برای محافظت حداکثری در برابر ویروس توصیه می شود.

مدیریت تولید

برای تولید موفق دمای روز بین 27-24 درجه سانتیگراد و دمای شب حداقل 18 درجه سانتیگراد قابل قبول است. فضای مساعد کشت در صورت مناسب بودن نور خورشید حدود 0/5 مترمربع است. فاصله بین ردیف ها 1/5-1/2 متر و فواصل بوته ها روی ردیف 45-30 سانتیمتر برای کشت خیار مناسب است.
میوه خیار در مدت 50-40 روز برداشت می شود و برداشت آن 55-45 روز بعد از کاشت آغاز می گردد. برداشت در مدت تابستان تا اوایل پاییز (بسته به زمان کاشت و واریته) صورت می گیرد. برای مصرف تازه خوری برداشت در فواصل 4-2 روز انجام می شود. حضور خیارهای بالغ بر روی بوته مانع تشکیل میوه جدید می گردد.
عملکرد خیار بسته به واریته و شرایط رشد بسیار متغیر است. میانگین جهانی آن 15 تن در هکتار است درحالیکه در برخی گلخانه های مدرن در اروپا عملکرد 350 تن در هکتار نیز بدست آمده است. سرعت و میزان جذب مواد غذایی توسط خیار گلخانه ای بسیار زیاد است.
حداکثر عملکرد و کیفیت میوه تنها زمانی بدست خواهد آمد که گیاهان رطوبت را به موقع و به میزان کافی دریافت نمایند. گیاه خیار ریشه های سطحی داشته و به رطوبت کافی خاک در تمامی مراحل رشدش نیاز دارد. بویژه در مرحله تشکیل میوه و بلوغ حضور کافی رطوبت ضروری می باشد. رطوبت کافی میزانی است که ریشه گیاه برای جذب اکسیژن با مشکل مواجه نشود و از طرفی گیاه پژمرده نگردد. نیاز گیاه بصورت روزانه و فصلی تغییر می کند، بنابراین نمی توان از یک دوره آبیاری منظم و ثابت استفاده نمود. زمان آبیاری نباید با گرده افشانی همزمان باشد و بهتر است اجازه داده شود تا سطح خاک قبل از آبیاری شبانه خشک گردد.
به منظور کاهش خسارت ناشی از عوامل بیماری زا توصیه می شود که در یک دوره 3 ساله از محصولات میزبان یک بیماری استفاده نشود و در دوره 5 ساله از کشت میزبان بیماری پژمردگی فوزاریومی خودداری شود. بهتر است خیار با فلفل دلمه، بادمجان، گوجه فرنگی و گیاهان خانواده کدوئیان در تناوب قرار نگیرد.

آنالیز آب، خاک و گیاه

اصولی ترین راه دستیابی به عملکرد اقتصادی در هر کشتی آگاهی از وضعیت خاک و آب قبل از اقدام به کشت و سنجش وضعیت گیاه در طول دوره کشت می باشد. با استفاده از اطلاعات آزمون خاک و گیاه نیاز کودی گیاه در هر مرحله رشد مشخص و متناسب با نیاز و مرحله رشد گیاه کود مصرف می گردد.
مهمترین مرحله در آنالیز آب، خاک و گیاه مرحله نمونه برداری می باشد. در زمان نمونه برداری رعایت برخی نکات برای تهیه یک نمونه معرف ضروری است، در صورت بروز هرگونه خطا در این مرحله نتایج بدست آمده نیز با خطا همراه شده و قابل استناد نمی باشد.

آنالیز برگ

تشخیص چشمی اختلالات ممکن است با علایم مربوط به عوامل غیرتغذیه ای مانند بیماری ها، آفات و ترکیبات شیمیایی اشتباه گرفته شود. آنالیز برگ را می توان برای تأیید تشخیص چشمی استفاده نمود.
زمان نمونه برداری: اوایل گلدهی
اندام نمونه برداری: جوانترین برگ های بالغ (پهنک و دمبرگ)
محل نمونه برداری: 45-30 سانتیمتری از نوک گیاه
تعداد برگ: 20 عدد
درصورتیکه نمونه برداری خارج از زمان توصیه شده است، بهتر است یک نمونه از گیاهان سالم نیز تهیه گردد تا به عنوان استاندارد مورد مقایسه قرار گیرد.
برگ هایی که با ترکیبات قارچکش یا محلول غذایی حاوی روی، مس و منگنز مورد محلولپاشی قرار گرفته اند، مناسب نمونه برداری نمی باشند، در نتیجه استفاده از آنالیز برگ نمی تواند راهنمای خوبی برای بررسی وضعیت تغذیه ای گیاه از نظر این عناصر باشد.
آنالیز برگ برای کمبود آهن قابل اعتماد نیست زیرا آهن می تواند از طریق آلودگی خاک غلظت بالاتری از حد بهینه داشته باشد، ممکن است غلظت آهن کل گیاه بالا باشد اما آهن درون گیاه غیرمتحرک باشد یا بطور فیزیولوژیکی درون بافت غیرفعال باشد.

اختلالات تغذیه ای در خیار

گیاه خیار نیز همانند سایر گیاهان برای دستیابی به عملکرد بهینه به تمامی عناصر غذایی نیاز دارد. تحقیقات نشان داده است که گیاه خیار چند برابر ازت به پتاسیم نیاز دارد و این عنصر نقش مهمی در کیفیت محصول و عملکرد میوه دارد. در شرایط کمبود عناصر ریزمغذی، گیاه خیار نسبت به مصرف منگنز بیشترین واکنش را نشان می دهد.

نیتروژن

اکثر گیاهان به نیتروژن زیادی نیاز دارند و این عنصر نقش مهمی در ترکیب همه پروتئین ها در همه گیاهان ایفا می کند. نیتروژن مسئول تبدیل نور خورشید به انرژی برای گیاه است و در تولید کلروفیل موثر است. بنابراین کمبود نیتروژن موجب کاهش ظرفیت گیاه برای به دام انداختن انرژی نورانی خورشید از طریق فتوسنتز می گردد.
فرم ازت مورد استفاده برای گیاه نقش مهمی در رشد و عملکرد و همچنین کیفیت محصول خواهد داشت. بررسی های انجام شده نشان داده است که در کشت هیدروپونیک تغذیه با نیترات در مقایسه با اوره و آمونیوم موجب بیشتر شدن رشد گیاه می شود. از طرفی جذب پتاسیم در نشاهای تغذیه شده با محلول غذایی حاوی آمونیوم+نیترات (2:1) در مقایسه با نشاهای تغذیه شده با نیترات تنها به شدت محدود می شود. بعلاوه تحقیقات نشان داده است که تغذیه با آمونیوم جریان کلر به درون ریشه ها را دوچندان کرده و موجب توقف رشد نشا می گردد.
نسبت نیترات به آمونیوم بر غلظت پتاسیم در شیره گیاهی خیار مؤثر است. نسبت های بالاتر موجب افزایش غلظت پتاسیم در شیره آوند چوبی می شود.
زمانیکه نیتروژن بفرم آمونیاک (NH3) عرضه می شود بیوماس شاخه و ریشه، عملکرد و میزان پتاسیم کاهش می یابد، احتمالا به این دلیل که باعث تغییرات مورفولوژیکی در ریشه شده و موجب اختلال در جذب عناصر غذایی می گردد. بعلاوه آمونیاک بر تنفس ریشه اثرگذاشته و موجب خروج خالص پتاسیم می گردد.
کمبود نیتروژن: عدم وجود ازت کافی برای گیاه موجب کمرنگ شدن برگ های قدیمی، تأخیر بلوغ گیاه، کاهش رشد، نازک شدن ساقه ها، کج شدن و رنگ پریدگی میوه می گردد. در کمبودهای شدید کل بوته پایین می افتد. کمبود نیتروژن ممکن است موجب حساس تر شدن گیاه به شوری گردد. در کمبود نیتروژن هم رشد رویشی و هم تولید میوه با مشکل مواجه خواهد شد. گیاه ظاهر دوکی و رنگ پریده پیدا می کند، برگ های جدید کوچک اما سبز هستند در صورتیکه برگ های قدیمی تر زرد شده و می میرند. چنانچه مشکل برطرف نشود زردی کل شاخسار و برگ های جوان را نیز در بر می گیرد. عملکرد کاهش می یابد و میوه کمرنگ، کوچک و ضخیم می شود.
درمان: در کشت خاکی در هر هکتار 50-20 کیلوگرم ازت بصورت جانبی مصرف شود یا محلولپاشی محلول اوره 2% بصورت دوهفتگی انجام شود. در کشت بدون خاک از محلول های غذایی حاوی 200-150 پی پی ام ازت استفاده گردد.
زیادبود نیتروژن: گیاهانی که نیتروژن زیادی دریافت کرده اند رشد زیادی داشته، رنگ برگ ها سبز تیره شده و گاهی برگ ها ضخیم تر و شکننده تر می شوند. ساقه ها ضخیم و قطور می شوند، فاصله بین گرهی کوتاه شده، شاخسار به شکل توده پیچیده درآمده، تعداد گل ها کم و میوه کوچک می شود. برگ های قدیمی و متوسط به سمت پایین فنجانی می شوند و در شرایط گرم به راحتی پژمرده می گردند. برگ سوزی معمول است، نقاط روشن در زمینه بین رگبرگی یا حاشیه برگ مشاهده می¬شود، این نقاط در ابتدا زرد بوده و سپس قهوه ای می شوند.
درمان: برای اصلاح این عارضه، از آبشویی یا آبیاری با آب تنها به منظور شست و شوی ازت اضافی استفاده گردد.
در کشت هیدروپونیک از برنامه کودی با نسبت متعادل عناصر غذایی متناسب با مرحله رشدی و نیاز گیاه استفاده شود.

فسفر

فسفر برای توسعه ریشه و اندام های زایشی (گل، میوه، بذر) ضروری است. فسفر به توسعه قویتر گیاه و ریشه کمک می نماید. مقادیر بالاتر فسفر برای تثبیت بذر یا نشای خیار ضروری است. گیاهان در تمامی مراحل رشد خود به فسفر نیاز دارند اما در مرحله انتقال نشا و اوایل رشد این نیاز بیشتر است. چنانچه میزان فسفر برای گیاه محدود باشد این عنصر از بخش های قدیمی تر به بخش های جوانتر مانند برگ ها، ریشه ها و نقاط رشد منتقل می-شود. در محصولاتی مانند خیار که بصورت مداوم بخش های علفی و میوه تولید می شود ارائه منظم فسفر و سایر عناصر برای دستیابی به محصولات با کیفیت ضروری است. در پ-هاش 6/5-6 دسترسی فسفر بهینه است، در پ-هاش کمتر از 6 فسفر توسط یون های آهن و آلومینیوم تثبیت و به دام می افتد و در پ-هاش بیش از 6/5 فسفر با کلسیم و منیزیم واکنش داده و ترکیبات با حلالیت کم تولید و در نتیجه دسترسی فسفر محدود می شود.
کمبود فسفر: زمانیکه خاک از نظر فسفر فقیر باشد باید بصورت منظم کودهای فسفر مصرف شود و بهتر است فسفر قبل از کشت بصورت مخلوط با خاک مورد استفاده قرار گیرد. آزمایش خاک نیز برای تعیین وضعیت فسفر خاک قبل از کشت ضروری است. در گیاهان دچار کمبود ریشه ها ضعیف بوده، رشد گیاه کُند بوده و برگ ها کوچک، تیره و به رنگ سبز- خاکستری در می آیند. برگ های قدیمی تر در پایه شاخه زرد روشن می-شوند. برخلاف نیتروژن برگ های بالای این برگ ها سبز تیره است. نقاط قهوه ای بین رگبرگی روی برگ های بالغ ظاهر می شود و این نقاط بصورت سوخته مشاهده می شوند. فروت ست کاهش یافته و در نتیجه عملکرد تا زمان اصلاح کمبود کاهش می یابد.
درمان: کودهای فسفر محلول در آب مانند مونو پتاسیم فسفات همراه آبیاری استفاده گردد یا تا زمان احیای گیاه و رفع علایم کمبود فسفر مورد نیاز گیاه از طریق محلولپاشی تأمین شود. در مصرف خاکی پاسخ گیاه خیلی سریع نبوده و باید مصرف محلولپاشی با تکرار انجام شود.
در کشت بدون خاک از محلول غذایی حاوی 50-25 پی پی ام فسفر استفاده گردد.
سمیت فسفر: سمیت فسفر در کشت خاکی معمول نبوده و ممکن است در سیستم هیدروپونیک اتفاق افتد.

پتاسیم

یکی از مهمترین عناصر غذایی است که نقش کلیدی در بسیاری از فرآیندهای فیزیولوژیک در تمامی گیاهان ایفا می کند، مانند
 فعالسازی بیش از 60 آنزیم مختلف مؤثر بر رشد و متابولیسم گیاه.
 تنظیم تعادل آبی گیاه از طریق شیب اسمزی ریشه و تنظیم فعالیت سلول های نگهبان روزنه.
 مشارکت در فعالسازی چندین آنزیم و کنترل تشکیل ATP به عنوان بخشی از فتوسنتز.
 افزایش انتقال عناصر غذایی از آوند چوبی و انتقال کربوهیدرات¬های اصلی و ترکیبات آلی در آوند آبکش از منبع به مقصد.
 مشارکت در مراحل اصلی پروتئین سازی.
 کاهش حساسیت گیاه به بیماری های گیاهی و تنش های غیرزیستی.
 کاهش خسارت شوری.
حضور پتاسیم کافی موجب افزایش تولید و انتقال کربوهیدرات ها از آوند آبکش به سرتاسر گیاه می گردد. همچنین موجب افزایش مقاومت گیاه به دمای پایین، شوری، خشکی و بیماری ها می گردد. کمبود شدید پتاسیم منجر به تأخیر در انتقال قندها درون گیاه می گردد و منجر به تجمع نشاسته در برگ های پایین تر می¬گردد.
خیار در میان سایر گیاهان از نظر نیاز بالا به پتاسیم منحصر بفرد می باشد. در حقیقت خیار تنها محصولی است که به پتاسیم بیش از نیتروژن نیاز دارد. با افزایش تراکم کشت به مقادیر بالاتری از نسبت پتاسیم به نیتروژن نیاز است.
در کشت بدون خاک افزایش عملکرد با افزایش میزان پتاسیم همبستگی بالایی دارد. در کشت بر روی کیسه های پیت سطح پتاسیم 50 میلی گرم بر لیتر موجب افزایش عملکرد به میزان 9/98 کیلوگرم خیار از هر بوته گردیده است. افزایش عملکرد 91% به میزان 19/1کیلوگرم به ازای هر بوته با افزایش سطح پتاسیم از 50 به 250 میلی گرم بر لیتر اتفاق افتاد.
در کشت فضای باز نیز همبستگی بالایی بین افزایش میزان پتاسیم و افزایش عملکرد مشاهده شده است.
پتاسیم لکه برگی مثلثی ایجاد شده توسط Pseudomonas lachrymans را کاهش می دهد.
مصرف کافی پتاسیم کپک خاکستری میوه ایجاد شده توسط Botrytis cinerea را به میزان 33-27% کاهش می دهد.
محلولپاشی نمک های محلول پتاسیم (مثلا نیترات پتاسیم) بیماری کپک پودری ناشی از Sphaerotheca fuliigiena را کاهش می دهد.
کمبود پتاسیم: کمبود پتاسیم زمانی اتفاق می افتد که غلظت پتاسیم در شیره دمبرگ کمتر از 300 پی پی ام و در وزن خشک برگ کمتر از 3/5% گردد. علایم کمبود پتاسیم در ابتدا در برگ های قدیمی تر ظاهر می گردد. مشخصا ابتدا در حاشیه برگ ها ظاهر می شود و سپس مناطق بین رگبرگی را تحت تأثیر قرار می دهد. علایم کمبود از پایه گیاه به سمت نوک گیاه پیشروی می کند.
علایم برگی همراه با رشد غیرعادی میوه می باشند، غالبا با ظاهر قهوه ای یا منقوطه ای. رشد گیاه متوقف شده و فاصله بین گره ها کم و برگ ها کوچک می شوند.
کمبود پتاسیم بر تنظیم آب گیاه نیز اثرگذاشته و فشار سلولی، باز و بسته شدن روزنه ها را تحت تأثیر قرار داده و علایم کمبود تا پژمردگی پیش می رود. از آنجا که پتاسیم در گیاه متحرک است در زمان کمبود از بخش های قدیمی تر به بخش های جدیدتر انتقال می یابد. در شرایط کمبود اگرچه رشد گیاه بطور کامل متوقف نمی شود اما کیفیت و عملکرد محصول به شدت کاهش می یابد. ممکن است میوه از انتهای چسبیده به ساقه بطور کامل توسعه نیابد و انتهای نوک میوه متورم می شود. این علایم همچنین در اثر تنش آبی اتفاق می افتد.
کمبود پتاسیم موجب بروز یا تشدید کمبود آهن شده و تجمع نیتروژن را تشدید می کند.
درمان: در خاک های متوسط تا سنگین که حرکت پتاسیم درون خاک کند است، بهتر است نیترات پتاسیم قبل از کشت در خاک مصرف گردد. آزمون خاک تعیین کننده میزان مصرف است.
در خاک های شنی که به کودهای پتاسیمی سریع واکنش می دهند، استفاده از سولوپتاس می تواند راه گشا باشد.
بطور کلی استفاده از کودهای دارای پتاسیم بالا بصورت محلولپاشی به سرعت، کمبود پتاسیم را برطرف می کند.
در کشت بدون خاک از محلول غذایی حاوی 200-150 پی پی ام پتاسیم استفاده گردد.
مسمومیت پتاسیم: از کودهای پتاسیم بیش از اندازه استفاده نشود بویژه در خاک های شنی و سیستم بدون خاک حضور پتاسیم اضافی موجب بروز کمبود ازت در گیاه شده و جذب کاتیون های کلسیم و منیزیم با مشکل مواجه خواهد شد.

برهمکنش پتاسیم با سایر عناصر

مقادیر بالاتر از حد بهینه پتاسیم یا نیتروژن موجب بروز و یا تشدید کمبود فسفر می گردد.
مقادیر بالاتر از حد بهینه پتاسیم موجب القای کمبود منیزیم و کاهش عملکرد در خیار می گردد.
نسبت K/Ca برابر 1/33 در محلول غذایی نسبت مناسبی است. در این شرایط حداکثر عملکرد و حداکثر جذب کلسیم اتفاق می افتد.

کلسیم

کلسیم در ساختمان و عملکرد دیواره سلولی و طول دیواره سلولی مؤثر است. کلسیم حساسیت گیاه را به بیماری ها کاهش می دهد. اکثر اختلالات مشاهده شده در گیاه که به کمبود کلسیم نسبت داده می شود، به دلیل شرایط نامناسب رشد بوده نه بخاظر ذخیره ناکافی کلسیم در ریشه ها. گیاهانی با رشد زیاد و در شرایط بادهای گرم بیشتر در معرض این خطر قرار دارند. در گیاهانی که تحت شرایط مرطوب در گلخانه ها به سرعت رشد می کنند کمبود کلسیم ایجاد می شود. سایر شرایط مانند آبگرفتگی، سردی خاک، رطوبت بالا و کاهش تعرق، شوری خاک، غلظت بالای پتاسیم و آمونیوم و بیماری های ریشه کمبود کلسیم را باعث می شوند.
کلسیم از طریق جریان تعرق درون گیاه منتقل می شود و بطور کلی درون برگ های قدیمی تر رسوب می نماید. بنابراین کمبود آن معمولا در نقاط رشد و برگ های جوان اتفاق می افتد که میزان تعرق کمتری دارند. حاشیه برگ ها بصورت سوخته و کج درآمده و ممکن است برگ ها به دلیل عدم امکان توسعه کافی به سمت پایین بحالت فنجانی درآیند. معمولا برگ های قدیمی تر و بالغ تحت تأثیر واقع نمی شوند. در کمبودهای شدید گل ها سقط می¬شوند و نقاط رشد می میرند. میوه های دارای کمبود کلسیم از نظر اندازه کوچکتر و بی مزه بوده و ممکن است انتهای گلگاه بطور عادی تکامل پیدا نکند.
درمان: استفاده از کودهای کلسیمی درون خاک، کاهش مصرف کودهای آمونیومی، محلولپاشی کلسیم، استفاده از محلول غذایی حاوی 200-150 پی پی ام کلسیم در کشت بدون خاک برای جبران کمبود کلسیم درون گیاه مؤثر است. در طول دوره رشد هدایت الکتریکی آب در محدوده dS/m 2 تنظیم گردد.
زیادبود کلسیم: زیادبود کلسیم زمانی مطرح است که خیار در خاک های آهکی پرورش داده می شود. کلسیم بالای خاک موجب افزایش پ-هاش، رسوب بسیاری از عناصر ریزمغذی و اختلال در جذب منیزیم می گردد.

منیزیم

منیزیم اتم مرکزی سازنده مولکول کلروفیل است و نقش کلیدی در فرآیندهای فتوسنتز ایفا می کند. کمبود منیزیم در خاک های با بافت درشت در مناطق مرطوب و بویژه در خاک های اسیدی و شنی که بارندگی زیادی دریافت می کنند اتفاق می افتد. همچنین کمبود منیزیم به دلیل نسبت بالای کودهای پتاسیم، آمونیوم و کلسیم اتفاق می افتد. علایم کمبود آن بسیار شبیه زمانی است که گیاه در شرایط آب و هوایی سرد یا خاک های بسیار مرطوب قرار دارد و ریشه فعالیت کمی دارد.
کمبود منیزیم موجب زرد شدن برگ های قدیمی شده، علایمی از زردی بین رگبرگ اصلی مشاهده می شود و حاشیه نازکی از رگبرگ سبز باقی می ماند. در کمبود شدید این مناطق بصورت سوخته مشاهده می شود. عملکرد میوه بشدت کاهش می یابد.
درمان: برای رفع کمبود از مصرف پیش کشت، همراه آبیاری و یا محلولپاشی کودهای منیزیم استفاده شود. در سیستم کشت بدون خاک از محلول غذایی حاوی 30 پی پی ام منیزیم استفاده گردد.

گوگرد

وظیفه اصلی گوگرد بعنوان سازنده اصلی آمینواسیدهای سیستین، سیستئین و متیونین و به دنبال آن بسیاری از فعالیت های مهم آنزیمی می باشد. تولید ویتامین های تیامین و بیوتین نیز نیازمند گوگرد بوده و بنابراین این عنصر نقش مهمی در متابولیسم گیاه خواهد داشت. کمبود گوگرد موجب کاهش پروتئین می شود. از آنجا که گوگرد تحرک کمی در گیاه دارد، علایم کمبود برخلاف کمبود نیتروژن، ابتدا در برگ های جوان دیده می شود.
در کمبود گوگرد زردی عمومی، همه شاخسار و بویژه مناطق رشدی جوان را در بر می گیرد. این مشخصه برای تمایز کمبود گوگرد از کمبود آهن و منگنز قابل استفاده است، ضمن اینکه در کمبود گوگرد رگبرگ ها نیز سبز باقی نمی مانند.
درمان: معمولا گوگرد به میزان کافی در سیستم های خاکی وجود داشته و گیاه از طریق کودهای حاوی پتاسیم مانند سولفات پتاسیم یا منیزیم گوگرد مورد نیاز خود را دریافت می کند.
سطح گوگرد در سیستم کشت هیدروپونیک در محدوده 200-20 پی پی ام است، زیرا نیاز گیاه به این عنصر در محدوده وسیعی قابل انعطاف می باشد.
زیادبودن گوگرد در خاک که به ندرت اتفاق می افتد موجب ریزش زودتر از موقع برگ ها می گردد.

منگنز

وظایف منگنز در گیاه مشابه وظایف آهن، مس و روی به عنوان کاتالیزور آنزیمی می باشد. منگنز برای فتوسنتز، تنفس، تثبیت نیترات و تولید هورمون گیاهی اکسین مورد نیاز است. بدون منگنز، پراکسید هیدروژن درون گیاه تجمع پیدا کرده و موجب آسیب به سلول و خسارت آن می گردد. منگنز مشابه آهن درون گیاه غیرمتحرک بوده و غالبا در برگ های پایین تر تجمع می یابد.
کمبود منگنز معمولا در خاک های آهکی یا قلیایی و یا خاک هایی که در آن ها میزان بالایی آهک استفاده شده اتفاق می افتد و در خاک های اسیدی دسترسی آن زیاد است. در برگ های میانی تا بالاتر دچار کمبود منگنز، رگبرگ ها سبز باقی می مانند در صورتیکه کل برگ بصورت یکنواخت سبز کمرنگ تا زرد می شود و حالت منقوطه ای ایجاد می شود.
درمان: محلولپاشی با سولفات منگنز به میزان 100 گرم در 100 لیتر انجام شود. برای محصولات کشت شده در سیستم بدون خاک از محلول غذایی حاوی 0/3 پی پی ام منگنز استفاده گردد.
مسمومیت منگنز: در شرایط خیلی اسیدی اتفاق می افتد. تعداد زیادی نقاط قرمز- قهوه ای بین رگبرگ ها و بر روی دمبرگ ظاهر می شود. با گذشت زمان بافت اطراف لکه ها بصورت سوخته در می آید. ممکن است مسمومیت منگنز موجب کاهش رشد گردد. خیار نسبت به زیادبود منگنز حساس نیست، بنابراین ممکن است تا قبل از بروز علایم مسمومیت غلظت نسبی منگنز درون گیاه بالا باشد.مسمومیت منگنز ممکن است موجب القای کمبود آهن گردد.
مسمومیت منگنز در خاک های اسیدی و آبگرفته ایجاد می شود. در این شرایط قلیایی کردن خاک های اسیدی و بهبود شرایط زهکشی و استفاده از جدول برنامه ریزی آبیاری ضروری است.
درمان
استفاده از آهک درون خاک موجب کاهش حلالیت منگنز در محیط ریشه می گردد.
گفته می شود مصرف 20 گرم نیترات کبالت در 100 مترمربع از مسمومیت منگنز بعد از بخاردهی جلوگیری می کند.

آهن

آهن برای تولید کلروفیل و فعال کردن بسیاری از آنزیم ها ضروری است، بویژه آنزیم هایی که در فتوسنتز و تنفس گیاه دخالت دارند.آهن در گیاه غیرمتحرک است، بنابراین علایم کمبود ابتدا در برگ های جوان ظاهر می شود.
کمبود آهن در خاک های قلیایی و آهکی محتمل تر است و به دلیل غلظت بالای کربنات و بیکربنات خاک، زهکشی ضعیف یا غلظت بالای یون های فلزی در خاک و یا محلول غذایی این کمبود اتفاق می افتد. دسترسی آهن در پ-هاش بالاتر از 7 کاهش می یابد. سمیت منگنز نیز می تواند موجب بروز کمبود آهن گردد.
علایم: کمبود آهن موجب کلروز یکنواخت برگ های جوان شده و برگ های قدیمی تر سبز تیره باقی می مانند. در ابتدا رگبرگ ها سبز باقی می ماند و طرح شبکه ای ایجاد می شود. در کمبودهای شدید رگبرگ های ریز نیز کمرنگ شده و ممکن است برگ ها دچار سوختگی شوند، بویژه اگر در معرض شدید نور خورشید قرار داشته باشند.
درمان
بهترین اقدام اصلاحی طولانی مدت اصلاح خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک است. زهکشی خوب و هوادهی خاک به منظور بهبود دسترسی آهن بسیار مناسب است. محلولپاشی آهن برای رفع علایم قابل استفاده است، اما در صورت عدم تکرار علایم کمبود مجددا ظاهر می شود. برای محصولاتی که در سیستم بدون خاک کشت می شوند از محلول غذایی حاوی 3-2 پی پی ام آهن استفاده گردد. کلات های آهن در پ-هاش قلیایی رسوب نمی کنند و بنابراین برای سیستم هیدروپونیک مناسب تر می باشند.
به دلیل آلودگی گیاه با خاک سطحی، عدم تحرک آهن در گیاه یا حضور آهن غیرفعال درون بافت گیاه آنالیز برگ شاخص مناسبی برای بررسی کمبود آهن نمی باشد.

بور

عنصر بور در تنظیم توسعه سلول ها و گرده افشانی مؤثر است. تشکیل دانه و تکامل میوه تحت تأثیر کمبود بور قرار می گیرد. تعیین نیاز گیاهان به بور نسبتا دشوار است و مرز بین حد کمبود و زیادبود باریک است. برای مثال در خیار رقم مینی غلظت بور برگ در دامنه µg/g 70-30 مطلوب است اما کمبود در غلظت کمتر از µg/g 20 و سمیت در غلظت بیش از µg/g 100 اتفاق خواهد افتاد.
بور به راحتی از بافت های قدیمی به جدید انتقال نمی یابد، بنابراین اصلیترین علامت کمبود در برگ بدشکلی برگ های جوان تر می باشد. در کمبودهای شدید نقاط رشد از بین می روند و نوار زرد رنگ پهنی در حاشیه برگ های قدیمی ظاهر می گردد.
میوه های جوان به میزان زیاد نارس مانده و یا می میرند. علایم کمبود بور بر روی میوه های بالغ متمایز و شامل توسعه ناگهانی و لکه دار رگه های طولی زرد است که به نقاط چوب پنبه ای در امتداد پوست تبدیل می شوند. غالبا این علایم در انتهای گلگاه میوه شدیدتر می باشد. علایم مشابه در سیستم گلخانه ای در شرایطی که گرمای زمستان ناکافی است اتفاق می افتد. میوه های بالغ و در حال تکامل باریک شده و در انتهای گلگاه بصورت منحنی در می آیند. معمولا در کمبود بور نسبت مغز میوه به دانه بالاتر است.
علایم پوشش سفید و خم شدن شدید میوه نباید با خسارت ناشی از تریپس گل های غربی اشتباه گرفته شود.
درمان
درمان کمبود بور محصولات به دقت زیادی نیاز دارد، چراکه بور زیادی می تواند سمی باشد و بور برای برخی گیاهان در نسبت های خیلی کم نیز سمی می باشد. محلولپاشی برگی بصورت آزمایشی توصیه می شود. مراقب باشید که حتی گاهی برای درمان به تیمارهای خاکی نیاز است و باید مراقب آن بود.
مسمومیت بور: حاشیه برگ های قدیمی سبز کمرنگ شده و خمیده و پژمرده می شوند. برگ ها تمایل دارند به سمت پایین فجانی شوند. علایم از پایه به سمت بالا پیشرفت می کند و برگ های قدیمی ابتدا تحت تأثیر قرار می گیرند. در مراحل پیشرفته نقاط نکروزه بین رگبرگی ایجاد می شوند. رشد متوقف می شود، برگ های بالایی کوچک مانده و چنانچه گل تشکیل شود، تعداد کمتری گل ماده تشکیل می شود.
استفاده از 10 کیلوگرم بوراکس در هکتار بصورت پیش کشت برای خاک هایی که دچار کمبود هستند کاربردی است. ممکن است محلولپاشی بوراکس به میزان 100 گرم در 100 لیتر آب استفاده شود. برای محصولات پرورش یافته در سیستم کشت بدون خاک از محلول غذایی حاوی 0/3 پی پی ام بور استفاده گردد.
سمیت بور
خیارها به سطوح بالای بور بسیار حساس هستند. سمیت بور از طریق زردی بین رگبرگ های برگ های قدیمی تر قابل شناسایی است. این علایم به سرعت بصورت نقاط نکروز قهوه ای کوچک ظاهر می شوند که گاها ممکن است این نقاط به هم ملحق شده تشکیل مناطق بزرگ با بافت مرده را دهد. در همان زمان برگ های جوانتر کلروز می شوند و بدشکلی به دلیل آسیب به جوانه اتفاق می افتد. احتمالا گل های ماده کمی تکامل می یابند.
درمان
اصلاح سمیت بور سخت تر از اصلاح کمبود آن است. معمولا مشکل به دلیل بی دقتی در مصرف بور ایجاد می گردد. زمانیکه این اتفاق می افتد می توان خاک را با آب تا زمان حذف بور اضافی شست و شو داد.

روی

روی برای تشکیل کلروفیل و تولید هورمون گیاهی اکسین در گیاه توزیع می گردد. روی بخش جدایی ناپذیر چندین آنزیم گیاهی است. کمبود روی بصورت بدشکلی و کلروز بین رگبرگی در برگ ظاهر می شود، تکامل گیاه به دلیل کاهش سطح اکسین در بافت به تأخیر می افتد.
در خاک با افزایش پ-هاش و افزایش حضور کربنات کلسیم قابلیت دسترسی روی درون خاک برای گیاه کاهش می یابد. مصرف زیاد فسفر موجب رسوب روی بفرم فسفات روی شده و سبب بروز کمبود روی می گردد. جذب روی در حضور بیش از حد بهینه مس، آهن، منگنز، منیزیم و کلسیم متوقف می شود. حد بهینه روی درون خاک معمولا در محدوده 300-10 پی پی ام می باشد. حد بهینه روی در سیستم کشت هیدروپونیک 0/5-0/1 پی پی ام است.
علایم کمبود: فاصله بین گرهی در بالای بوته کوتاه می شود. اندازه برگ ها کوچک شده و در موارد شدید کمبود باعث می شود که بخش بالایی گیاه بصورت توده ای درهم مشاهده شود. رشد کلی گیاه محدود می شود، برگ ها به رنگ سبز- زرد تا زرد درآمده و تنها رگبرگ سبز باقی می ماند. علایم کمبود زمانی ظاهر می شود که غلظت روی به زیر 20-15 پی پی ام کاهش یابد.
درمان
با محلولپاشی روی به سادگی کمبود روی را اصلاح می گردد.
مسمومیت روی
در سیستم کشت بدون خاک مسمومیت روی از طریق آلودگی آب ایجاد می گردد. تماس محلول های غذایی خورنده با لوله های گالوانیزه موجب مسمومیت گیاهان حساس به سمیت روی و سرب می گردد. اسکلت فلزی گلخانه ها و سیم ها محتملترین دلایل مسمومیت روی می باشند.
در خاک های نزدیک معادن و صنایع ذوب روی آلودگی خاک رخ می دهد. انتظار می رود زمانیکه غلظت روی به بیش از 180-150 پی پی ام در برگ های قدیمی و یا 900 پی پی ام در بخش بالایی گیاه برسد سمیت روی اتفاق افتد.
در مورد سمیت روی کل شبکه رگبرگی در ابتدا سبز تیره شده و گاهی اوقات سیاه می شود. سیاهی ظاهر شده در رگبرگ اصلی به تشخیص و تمایز سمیت روی از کمبود منگنز کمک می کند. در موارد شدید سمیت علایم مشابه کمبود روی است. علایم کلروز مشابه علایم کمبود آهن بوده و ابتدا در جوانترین برگ ها ظاهر و به مرور به برگ های قدیمی منتقل می گردد.
سمیت روی باعث زردی برگ های جدیدتر می شود. چنانچه سمیت شدید باشد نقاط قهوه ای کمرنگ اندازه سر سوزن بین رگبرگ ها ظاهر می شود. برگهای قدیمی تر حالت شل و پژمرده پیدا کرده و این برگ ها نسبت به حالت طبیعی از نظر رنگ روشن تر می باشند. از دیگر علایم مسمومیت روی توقف رشد، قرمزی، جوانه زنی ضعیف، پژمردگی برگ های قدیمی تر می باشد. کل برگ کلروز شده، حاشیه و رگبرگ اصلی غالبا پررنگتر می باشد.
درمان
بخش های فلزی فرسوده را حذف کنید. آهک و یا فسفر استفاده گردد.

مولیبدن

مولیبدن در بسیاری از آنزیم ها حضور دارد و ارتباط نزدیکی با متابولیسم نیترات به عنوان بخش مهم آنزیم های نیتروژناز و نیترات رداکتاز فعالیت می کند.
مولیبدن بر خلاف سایر ریزمغذی ها که بصورت کاتیون درون خاک حضور دارند به فرم آنیون در خاک موجود است. دسترسی مولیبدن با افزایش پ-هاش افزایش می یابد، بنابراین کمبود این عنصر در خاک¬های اسیدی محتملتر است و در این خاک ها مصرف آهک ممکن است مفید باشد.
گیاهان به مقادیر جزیی مولیبدن نیاز دارند و غلظت 0/2 پی پی ام مولیبدن قابل دسترس در خاک برای گیاه کافی است. کمبود مولیبدن ناد راست اما در برخی گیاهان که درون پیت کشت می¬شوند اتفاق می افتد. در ابتدا سبزی برگ ها و بویژه بین رگبرگ ها کمرنگ می شود. سپس برگ ها زرد شده و می میرند. در برخی موارد بخش هایی از برگ در ابتدا سبز باقی می مانند و ظاهری لکه دار ایجاد می شود. علایم در ابتدا از برگ های پایین تر شروع شده و به سمت بالا پیشروی می کند، برگ های جوانتر سبز باقی می مانند. ممکن است رشد گیاه عادی باشد اما گل ها کوچک می مانند. در موارد کمبود شدید در پیت عملکرد بطور معنی داری کاهش پیدا می کند (تا 84%) اما می توان با افزودن آهک و افزایش پ-هاش تا حدود 6/7 عملکرد را مجددا به نزدیک نرمال رساند.
درمان
مصرف خاکی و محلولپاشی کودهای حاوی مولیبدن انجام گردد.
سمیت
گیاهان می توانند مقادیر بالایی از مولیبدن را جذب کند بدون آنکه هیچگونه اثری بر رشد آن ها داشته باشد، ممکن است رنگ زرد پررنگ یا بنفش ندرتا در برگ ها مشاهده شود.

مس

فعالیت چندین آنزیم با وظایف و خواص متفاوت مانند آنزیم های دخیل در فتوسنتز و تنفس به مس بستگی دارد. تحرک مس درون گیاه در حالت کمبود بسیار پایین است.
برای تشخیص کمبود مس آنالیز خاک مؤثرتر از آنالیز برگ است. کمبود مس معمول نیست، یک دلیل آن گسترش استفاده از مس در سیستم لوله کشی و در قارچکش هاست که بخش اعظم نیاز گیاه را تأمین می نماید. تنها در برخی موارد در کشت درون پیت یا درون سیستم هیدروپونیک درون پلاستیک زمانیکه هیچ منبع مس مورد استفاده قرار نگیرد، کمبود مس مشکل ساز می گردد. پ-هاش بالای خاک دسترسی مس را کاهش دهد، اما این اثر نسبت به تأثیری که در کاهش دسترسی منگنز، بور و آهن دارد کمتر است.
در صورت کمبود مس رشد گیاه محدود شده، فاصله بین گرهی کوتاه و برگ ها کوچک می شوند. در ابتدا لکه های کلروز بین رگبرگی روی برگ های بالغ ظاهر می شود اما بعدا علایم به بخش بالایی گیاه پراکنده می شود. برگ ها سبز کدر یا برنزه شده، حاشیه آن ها رو به پایین افتاده و گیاه کوتوله می گردد. تکامل جوانه و گل در بخش بالایی گیاه کاهش می یابد. کمبود مس می¬تواند عملکرد را بین 90-20% کاهش دهد. میوه های کمی که تولید شده اند کوچک بوده و نقاط آفتاب سوخته قهوه ای روی پوست سبز متمایل به زرد تشکیل می شود.
درمان
به منظور جلوگیری از کمبود مس در بستر پیت سولفات مس به میزان 10 استفاده گردد. بهتر است از محلول غذایی حاوی0/03 پی پی ام مس استفاده شود. برای حصول سریع نتیجه از محلول 1 گرم بر لیتر مس بعلاوه 0/5% هیدروکسید کلسیم بصورت محلولپاشی استفاده شود.
سمیت
اگرچه سمیت مس بندرت اتفاق می افتد اما بصورت کمبود آهن ظاهر می گردد، در جائیکه منابع صنعتی یا تکرار قارچکش های حاوی مس انجام شود خاک آلوده به مس می گردد.اثرات سمی ادامه می یابد و تنها راه حل جزئی استفاده از آهک سنگین است. در سیستم های هیدروپونیک استفاده از مس می تواند موجب آلودگی مس گردد.

کلر

مقادیر کم کلر مانند آهن برای رشد گیاه لازم است اما مسمومیت کلر بویژه در سیستم های هیدروپونیک مشکل ساز است. تحقیقات نشان داده زمانیکه سدیم و کلر به آب آبیاری اضافه می شود، ریشه گیاه خیار مقادیر بیشتری از کلر را نسبت به سدیم جذب می نماید. آنیون کلر بطور قابل توجهی توان گیاه را کاهش می دهد. کلر تمایل دارد در حاشیه برگ تجمع یابد و موجب ظهور نوار سبز کمرنگی با حاشیه سوخته روی برگ می شود.

سمیت پرکلرات

آنیون پرکلرات (ClO4-) در برخی فرونشست های نیترات بطور طبیعی وجود دارد، بنابراین انتظار می رود در برخی از کودها که از این ترکیبات استفاده می شود مانند نیترات پتاسیم بصورت ناخالصی وجود داشته باشد. پرکلرات اسیدی قوی است که فعالیت آنزیم RuDP (ریبولوز دی فسفات کربوکسیلاز) را کاهش می دهد. مشاهده شده زمانیکه پرکلرات در مقادیر جزئی 0/3% محلول غذایی در گلخانه¬ها مورد استفاده قرار گرفته موجب بروز علایم سندرم «Bolblad»گردید که علایم آن عبارتند از:
 پیچش و بدشکلی برگ و توسعه آن بصورت سوختگی موضعی.
 بازشدن موضعی گل های ماده.
 کاهش مشهود عملکرد به دلیل اختلال در فروت ست.
 بدشکلی خیار.

سمیت گلایفوزیت

گلایفوزیت یک علفکش عمومی با دامنه کاربرد وسیع است. زمانیکه در نزدیکی بوته خیار مورد استفاده قرار می گیرد، مقادیر جزیی جذب شده توسط خیار موجب خسارت بصورت پیچش به سمت بالا، بروز رنگ سبز کمرنگ تا زرد در برگ های جوان و توقف شدید رشد می گردد.

تنش شوری

گیاهانی که تحت شرایط شور رشد کرده اند به سختی آب جذب کرده و در برخی موارد علایم مسمومیت عناصر غذایی مانند سدیم وکلر را نشان می دهند.
علایم
• رشد ضعیف بوته
• کوچک بودن گلگاه
• چرمی شدن برگ ها و فنجانی شدن آن ها به سمت پایین
• تشکیل نوار نازک از بافت زرد و سوخته روی حاشیه برگ
• عدم عکس العمل خیار به کاربرد کودهای کشاورزی در مراحل رشد

عارضه تلخی میوه خیار

دلایل
• افزایش ناگهانی دما
• رطوبت زیاد خاک
• هرس شدید و یک باره ی بوته ها
• به کارگیری نامناسب سموم و کود ها
پیشگیری و کنترل
• عدم قرار گیری بوته ها در تنش خشکی با انجام دوره های منظم آبیاری
• کاشت خیار در مناطقی با نوسانات حرارتی کم

آبیاری نامنظم در خیار

علایم
• پژمردگی، زردی، آسیب به ریشه و رشد کند می تواند علائم ناشی از دادن آب کم یا زیاد به گیاهان و یا آبیاری در روزهای سرد باشد.
• زرد شدن انتهای میوه ی خیار گاهی در اثر آبیاری نامناسب است. البته زمانی که خاک سرد است و یا حاوی کودهای حیوانی با کیفیت پایین باشد این حالت ایجاد می شود.
• آبیاری نامنظم نیز موجب پژمردگی شده که در صورت تداوم، مرگ گیاه را به همراه دارد.
پیشگیری و کنترل
• آبیاری منظم

سرمازدگی و پژمردگی ناشی از دمای پایین در خیار

علایم
• میوه ی سرمازده دارای خراش های رنگ پریده ی طولی شبیه خطوط ریز بوده
• بدشکلی میوه
• پژمردگی گیاه
• توقف رشد گیاه در صورت تداوم سرما
پیشگیری و کنترل
• تنظیم دمای گلخانه

گرمازدگی و پژمردگی ناشی از دمای بالا در خیار

علایم
• سوختگی بوته های خیار در زیر پوشش پلاستیکی و در گلخانه از طریق گرمای اضافی بازتابش شده از پلاستیک
• پژمردگی گیاه
• خشک شدن حاشیه برگ های پایینی با تداوم درجه حرارت بالا
اکثر گیاهان دوباره رشد می کنند اما گیاهانی که برگ های پایینی ندارند از بین می روند.
پیشگیری و کنترل
• تنظیم دمای گلخانه

عارضه کج شدن میوه خیار

علایم
• نیم دایره ای شدن میوه خیار و کاهش بازارپسندی میوه
دلایل
• تنش های حرارتی
• تنش رطوبتی
• تنش تغذیه ای مانند کمبود پتاسیم
پیشگیری و کنترل
• تنظیم دمای گلخانه
• تنظیم رطوبت گلخانه
• تهیه برنامه تغذیه ای مناسب

عارضه گلریزی خیار گلخانه ای

دلایل
• تغییرات ناگهانی دما
• دمای بالای 35 درجه سانتیگراد به مدت بیش از یک ساعت و تکرار این موضوع در چند روز متوالی
• دمای زیر 10 درجه سانتیگراد به مدت بیشتر از یک ساعت
• کمبود عناصر غذایی مانند آهن، بر، روی، ازت، فسفر و ...
• بیشبود عناصر غذایی
• تنش های محیطی مانند رطوبتی، شوری و ...
پیشگیری و کنترل
• تنظیم دمای گلخانه
• تهیه برنامه غذایی مناسب
• استفاده صحیح از کودهای کشاورزی

آفات و بیماری های خیار