Clicky

اطلاعات کلی کشت سیب زمینی

مقدمه

سيب زميني (Solanum tuberosum) گياهي يكساله از تيره گوجه فرنگي است. این گياه سرمادوست بوده و رشد غده در دماي °C 30 و بالاتر متوقف مي شود، اما به يخبندان حساس می باشد و در دماي كمتر از °C 2- يخ مي زند. طول دوره رشد بسته به رقم و اقليم متفاوت و بين 3 تا 6 ماه متغير است.
كشت سیب زمینی در فصل بهار و پاییز و بصورت جوي و پشته انجام می شود. بهترين بافت خاک برای كشت اين محصول لوم شني و شن لومي با درصد ماده آلي بالا مي باشد. خاك هاي با بافت متوسط نيز براي اين منظور مناسبند. بافت هاي رسي و سنگين به دليل چسبندگي مانع رشد مناسب ريشه و غده شده و عمليات برداشت را با مشكل مواجه مي سازند. سیب زمینی نسبت به شوری حساس است و کیفیت آب و خاک به شدت عملکرد آن را تحت تأثیر قرار می دهد.
ارقام مختلفی از سیب زمینی جهت کشت مورد استفاده قرار می گیرند. انتخاب نوع رقم مناسب براي هر ناحيه با توجه به بازارپسندي و موارد استفاده از غده، ‌بيماري هاي شايع، طول دوره رشد مورد نياز و زمان مناسب ارائه محصول به بازار انجام می شود. از ارقام ایرانی مورد استفاده می توان به استامبولي، پشندي، ابلق، اصفهاني، باسمنج، شاهرودي و ... و از ارقام خارجی به آلفا، آگريا، مارفونا،‌ كوزيما، آئولا،‌ مورن، ديامونت، ‌ساتانا، مورن، درگا، ماردونا و ... اشاره نمود.

تغذیه و کوددهی در سیب زمینی

نياز سيب زميني به عناصر غذايي زياد است. مقدار عناصر بر ميزان رشد رويشي، زمان غده بندي، زمان رسيدگي، اندازه و وزن مخصوص غده و ... موثر است. نمودارهای زیر میزان عناصر غذایی ماکرو و میکرو که توسط گیاه جذب شده است (uptake) را در یک هکتار نشان می دهد.
اگرچه میزان عناصر غذایی که توسط گیاه برداشت می شود از زمینی به زمین دیگر و از رقمی به رقم دیگر متفاوت بوده و به میزان عملکرد بستگی دارد، اما با توجه به نمودارها، این گونه استنباط می شود که، میزان پتاسیم مورد نیاز محصول حدود 40% بیشتر از نیتروژن می باشد. در مورد عناصر ریزمغذی نیاز گیاه به آهن بسیار بالاتر از سایر ریزمغذی ها بوده اما برای دستیابی به محصول با کیفیت حفظ تعادل بین عناصر غذایی ضروری است.
مدیریت کودی متعادل و متناسب با نیاز گیاه علاوه بر افزایش عملکرد محصول موجب افزایش کیفیت محصول تولید شده نیز می گردد.
زیاد بودن ازت موجب کاهش کیفیت محصول شده و تغذیه بهینه پتاسیم کیفیت محصول را افزایش می دهد. همانطور که گفته شد پتاسیم عنصر کیفیت بوده و سیب زمینی از محصولاتی است که نسبت به پتاسیم بسیار پُرنیاز می باشد، لذا توجه به تغذیه این عنصر در بهبود عملکرد و کیفیت محصول بسیار مؤثر است. برای دستیابی به مدیریت کودی مناسب استفاده از نتایج آنالیز خاک قبل از کشت و بررسی وضعیت عناصر غذایی در برگ می تواند راه گشا باشد.

آنالیز برگ سیب زمینی

زمان نمونه برداری: ارتفاع بوته 30 سانتیمتر
اندام نمونه برداری: برگ تازه بالغ شده به همراه دُمبرگ (چهارمین یا پنجمین برگ از نوک بوته)
مقدار برگ: 50-25 برگ از 25 بوته بطور تصادفی

اختلالات تغذیه ای در سیب زمینی: نیتروژن

کمبود ازت
 برگ های قدیمی بطور یکنواخت زرد می شوند، این زردی پهنک و رگبرگ را در برمی گیرد.
 برگ های جوان سبز تیره می شوند در حالیکه برگ های قدیمی زردرنگ باقی می مانند.
 در کمبود شدید بوته به سمت بالا فنجانی می شود.
راه حل: مصرف کودهای حاوی ازت از ابتدای سبز شدن (به ویژه مرحله رشد رویشی) تا پایان مراحل رشد و متناسب با نیاز هر مرحله رشد گیاه.
مسمومیت ازت
 رشد رویشی بوته بیش از حد طبیعی اتفاق می افتد.
 رسیدن غده به تأخیر می افتد.
 در صورت مصرف ازت بيش از حد طول استولون ها زياد شده و غده تشكيل نمي شود.
 درون غده ها توخالی می گردد.
 گیاه نسبت به تنش های زیستی و غیر زیستی حساس تر می¬گردد.
نکته: سيب زميني هايي كه بصورت زودرسي كاشته مي شوند ازت كمتر و آن ها كه ديررس اند ازت بيشتري لازم دارند.

فسفر

 در ابتدا بر روی برگ های قدیمی نقاط نکروزه مشاهده می شود.
 رشد بوته کُند شده و یا متوقف می شود.
 ساقه، دُمبرگ و قسمت زیرین برگ های قدیمی به رنگ ارغوانی دیده می شود.
 رشد گیاه متوقف شده و برگ ها نسبت به حالت طبیعی تیره تر می باشند.
 در کمبودهای شدید برگچه ها به سمت بالا پیچ می خورند.
نکته: فراهمي فسفر در خاك موجب افزايش تعداد غده در بوته مي گردد. بهتر است فسفر مورد نیاز بصورت پیش کشت و یا در مراحل ابتدایی رشد بوته مصرف شود.

پتاسیم

 در برگ های قدیمی سوختگی نوک و حاشیه برگ ها اتفاق می افتد.
 درکمبود شدید کلروز بین رگبرگی مشاهده می گردد. برگ ها تمایل به پیچش و مچاله شدن پیدا می کنند.
 عملکرد محصول به شدت کاهش می یابد.
نکته: سیب زمینی محصولی است پُرنیاز به پتاسیم و فراهمی این عنصر در کیفیت غده و عملکرد بسیار مؤثر است.

کلسیم

 برگ های دچار کمبود، علایمی از نکروزه شدن را در پایه برگ نشان می دهند.
 برگ های جوان حالت فنجانی پیدا می کنند.
 اندازه غده ها کوچکتر از حالت طبیعی خواهد شد.
 در کمبود شدید غده سیب زمینی توخالی می گردد.
نکته: مصرف کافی کلسیم موجب مقاومت گیاه در برابر خسارت برخی آفات و بیماری های گیاهی شده و بعلاوه انبارمانی محصول را افزایش می دهد. شرایط نامساعد محیطی وآبیاری نامنظم می تواند موجب بروز علایم کمبود کلسیم گردد.

منیزیم

 ابتدا در برگ های بالغ کلروز شدید بین رگبرگی ظاهر می شود.
 نکروز بین رگبرگی ظاهری سوخته به گیاه می دهد.

گوگرد

 برگ های جوان بطور کامل (پهنک، رگبرگ و دُمبرگ) سبز کمرنگ و زرد می شوند.
 ممکن است پشت برگ های دچار کمبود، رنگ قرمز تشکیل شود.
 در کمبود شدید، برگ ها سخت و شکننده می شوند.

منگنز

 کلروز خفیف بین رگبرگی در برگ های جوان توسعه می یابد.
 مراحل ابتدایی کمبود شبیه کمبود آهن است.

مولیبدن

 علایم ابتدایی کمبود شبیه علایم کمبود نیتروژن می باشد.
 در برگ ها نقاط تاول مانند گاهاً همراه با کلروز بین رگبرگی مشاهده می شود.

روی

 در مراحل ابتدایی کمبود برگ های جوان زرد می شوند.
 با پیشرفت کمبود کلروز و نکروز بین رگبرگی مشاهده می شود و رگبرگ سبز باقی می ماند.

بور

 نکروز بافت های مریستمی رشد در گیاه اتفاق می افتد.
 برگ ها شکننده می شوند.
 برگ های جوان حالت پژمردگی پیدا می کنند.
 در کمبودهای شدید غده سیب زمینی توخالی می شود.
نکته: کمبود کلسیم و بور هر دو می تواند باعث بروز عارضه توخالی شدن سیب زمینی گردد، تشخیص علت از روی علایم ظاهری بسیار مشکل است.

مس

 برگ های جوان کمرنگ شده و حالت پژمردگی پیدا می کنند.
 در برخی برگ ها نقاطی مشابه لکه های آفتاب سوخته مشاهده می شود.
 برگ های جوان پیچ خورده و دُمبرگ به سمت پایین خم می شود.

آهن

 شاخص ترین علامت کمبود آهن کلروز شدید بین رگبرگی است که از پایه برگ های جوان آغاز شده و رگبرگ ها سبز باقی می مانند.
 برگ های جوان و نقاط رشد، زرد رنگ و در موارد شدید سفید می شوند.
 معمولا کمبود آهن با سوختگی همراه نشده و نوک برگچه ها و رگبرگ سبز باقی می ماند.
نکته: کمبود آهن در خاک های آهکی و در شرایط بی هوازی بیشتر اتفاق می افتد و در صورت مسمومیت فلزات سنگین این کمبود تشدید می گردد.

اختلالات فیزیولوژیک در سیب زمینی

 بخشی از پوست و بافت سیب زمینی ها سبز رنگ می شوند.
نکته: بخش های سبز موجود در سیب زمینی حاوی نوعی سم به نام گلیكو آلكالوئید(GA) می باشند كه برای سلامت انسان زیان بار است.
دلایل بروز عارضه:
 عدم پوشش کامل غده های سیب زمینی با خاک در هنگام رشد گیاه.
 قرار گرفتن غده های سیب زمینی در معرض نور خورشید.
پیشگیری و کنترل:
 پوشش کامل بذور سیب زمینی با خاک در هنگام رشد گیاه و قبل از برداشت.
 خودداری از برداشت محصول در دماهای بسیار زیاد.
 به حداقل رساندن مدت قرار داشتن سیب زمینی در مقابل نور.

سرمازدگی

عارضه سرمازدگی در سیب زمینی دو نوع علایم دارد:
الف- نکروز آوندی Vascular necrosis
 در بافت های آوندی نکروز تیره رنگ و سوزنی شکل ایجاد می شود.
 آوندهای آبکش حساس ترند.
 با تجزيه نشاسته به ساكاروز در دمای پایین سيب‌زميني شيرين مي‌شود.
نکته: علایم ناشی از این اختلال با علایم ناشی از بیماری ویروسی Potato leaf roll virus مشابه است.
ب- تغییر رنگ بافت غده (Flesh discoloration)
 تغییر رنگ خاکستری-آبی بافت ها به صورت کمربندی.
 چروکیدگی سطح ظاهری غده ها همراه با بوی بد (فعالیت میکروارگانیسم های ثانویه).
 شیرین شدن مزه سیب زمینی بر اثر افزایش قند.
 قهوه ای شدن چیپس های تولید شده بر اثر کاراملیزه شدن قندها طی حرارت دیدن بافت ها.
دلایل:
 قرارگیری در دماهای پایین و یخبندان.
پیشگیری و کنترل:
 استفاده از ارقام مقاوم.
 تنظیم تاریخ کشت.

عارضه قلب سیاه


این عارضه به صورت سیاه شدن مرکز غده های سیب زمینی ظاهر می شود.
دلایل:
 این عارضه به دلیل کمبود اکسیژن ایجاد می شود.
 در زمین هایی با بافت سنگین و آبیاری زیاد کمبود اکسیژن اتفاق می افتد.
 در انبارها تراکم زیاد غده ها، دمای بالا و تنفس تدریجی موجب کاهش اکسیژن محیط می گردد.
پیشگیری و کنترل:
 عدم استفاده از ارقام حساس.
 کنترل دمای انبار.
 عدم استفاده از آبیاری غرقابی.

دانلود فایل توصیه کودی سیب زمینی

شنبه تا پنجشنبه ساعت 14-8

031-37866682-3

تماس با ما